Testosterone và chức năng tình dục nam

Hormon testosterone không phải là yếu tố duy nhất để “giữ lửa” cho ham muốn và khả năng tình dục của nam giới nhưng nếu nồng độ chất này thấp thì có thể làm giảm khả năng tình dục. Không có ham muốn và bị rối loạn cương do nhiều nguyên nhân, trong đó có thể do tình trạng thiếu hụt testosterone và trong trường hợp này, việc điều trị bổ sung hormon có thể có tác dụng.

Testosterone và những nguyên nhân giảm ham muốn tình dục

Các nhà nghiên cứu chưa khám phá được bí ẩn cơ chế tăng ham muốn tình dục (còn gọi là dục năng) của testosterone nhưng có điều thường thấy là ham muốn tình dục của nam giảm dần sau tuổi 20 (đỉnh điểm là tuổi vị thành niên). Tuy nhiên, ham muốn tình dục khác nhau rất nhiều tùy theo từng cá thể nam. Người này có thể cho là thấp nhưng người khác lại không và theo tuổi tác ham muốn tình dục cũng thay đổi do tác động của các stress trong đời sống. Vì thế, xác định thế nào là ham muốn tình dục bình thường là việc gần như không thể.

Các triệu chứng của nồng độ thấp testosterone không phải bao giờ cũng là “nguội lạnh” mà một số nam giới vẫn duy trì được “lửa” ngay cả khi nồng độ testosterone thấp. Với nhiều nam giới khác thì ham muốn tình dục lại đến ì ạch, kể cả khi có nồng độ testosterone bình thường. Vậy nồng độ testosterone thấp chỉ là một trong số những nguyên nhân có thể gây giảm dục năng. Nếu testosterone thấp dưới mức bình thường nhiều thì nam giới nào cũng cảm thấy có sự suy giảm về dục năng. Một nghiên cứu lớn ở nam cho thấy, khoảng 11% người được hỏi cho biết họ đã từng mất ham muốn tình dục, những người này được làm test để đo nồng độ testosterone và khoảng 28% nam có nồng độ testosterone thấp thì cũng có ít ham muốn tình dục. Họ là những người tương đối trẻ, trung bình là 47 tuổi; những người nhiều tuổi hơn còn có nhiều triệu chứng tình dục kém hơn.

Ngoài ra, tình trạng stress, thiếu ngủ, có bệnh mạn tính đều có thể ảnh hưởng xấu đến ham muốn tình dục ở nam.

Testosterone thấp ảnh hưởng đến chức năng cương dương

Có điều đáng ngạc nhiên là nồng độ testosterone thấp, bản thân nó hiếm khi ảnh hưởng đến chức năng cương dương. Nồng độ testosterone thấp đơn thuần, không kèm các vấn đề sức khỏe khác, chỉ tác động đến một số ít nam giới về chức năng cương.

Những vấn đề về cương dương thường do xơ vữa mạch gây ra, làm cho động mạch xơ cứng. Nếu bị tổn thương thì các mạch máu nhỏ cung cấp máu cho dương vật sẽ không giãn ra để đem dòng máu đủ mạnh đến gây cương một cách đầy đủ. Bệnh đái tháo đường, tăng huyết áp và cholesterol cao là 3 nguyên nhân chính gây xơ vữa mạch máu và gây kém cương dương.

Đồng thời, nồng độ testosterone thấp cũng “tiếp tay” cho bệnh xơ vữa mạch máu gây ra rối loạn cương. Nhiều nghiên cứu cho thấy cứ 3 người bị rối loạn cương thì có 1 người có nồng độ testosterone thấp. Nếu nam giới đã có những yếu tố gây rối loạn cương thì testosterone thấp sẽ góp phần làm cho tình hình càng xấu hơn.

Liệu pháp testosterone có thể cải thiện ham muốn tình dục và để có sự hài lòng trong tình dục ở nhiều nam giới. Tuy nhiên, những nguy cơ lâu dài và những lợi ích của liệu pháp testosterone thay thế vẫn chưa được biết nên còn cần nhiều thời gian để nghiên cứu thêm.

Những lợi ích của liệu pháp bổ sung testosterone

Nam giới có nồng độ testosterone thấp thường phàn nàn là có vấn đề về khả năng và cảm xúc tình dục. Liệu pháp testosterone tỏ ra có thể cải thiện được cả hai mặt thể chất và tâm lý.

Cải thiện sự quan tâm đến tình dục: Thể hiện ở tần suất cương dương hay xảy ra hơn.

Cải thiện chức năng cương dương: Phục hồi khả năng cương dương nếu như không có thêm bệnh gì khác (liên quan đến bệnh ở mạch máu và thần kinh thường hay xảy ra ở nam giới) có ảnh hưởng đến chức năng cương dương.

Cải thiện về cảm xúc, khí chất: Trước khi điều trị bằng liệu pháp thay thế, nam giới thiếu testosterone dễ bị trầm cảm, bực bội, tức giận, hay mỏi mệt hoặc hay lẫn lộn, nhưng sau khi được điều trị cảm thấy dễ chịu hơn.

Cải thiện các đặc tính của nam giới: Khi dùng testosterone có thể duy trì các đặc tính của giới nam như mọc râu và mọc lông ở mu.

Cải thiện tỷ trọng xương và khối cơ bắp: Tăng khối lượng cơ và tỷ trọng xương, tăng sức nắm chặt của bàn tay và sức mạnh của cẳng chân.

Khi bổ sung testosterone có thể làm cho bệnh lý phì đại lành tính tuyến tiền liệt to ra hay ung thư tuyến tiền liệt nghiêm trọng hơn. Do đó, trước khi điều trị bổ sung bằng testosterone cần kiểm tra tuyến tiền liệt và định lượng PSA (kháng nguyên đặc hiệu của tuyến tiền liệt bình thường không có hay rất thấp, dưới 4 nanogram/ml).

Liệu pháp bổ sung testosterone đã giúp cải thiện những biến đổi đôi khi xảy ra sớm ngay từ tuổi 50, có thể giúp một nam giới tuổi 70 khôi phục nồng độ testosterone trở về giới hạn bình thường của độ tuổi này.

Cơ chế tạo testosterone trong cơ thể.

Bổ sung testosterone

Bổ sung testosterone đã được Cơ quan Quản lý thuốc và Thực phẩm Mỹ (FDA) công nhận. 

Dạng viên: andriol (testosterone undecanoate), viên nang. Thuốc chuyển hóa nhanh ở gan và không gây ra tác dụng phụ nghiêm trọng cho gan. Thuốc hay được chỉ định nhưng khá tốn kém vì một liệu trình kéo dài.

Dạng tiêm bắp: depo - testosterone (testosterone cypionate), tiêm cách 10 - 21 ngày.  Hoặc delatestryl (testosterone enanthate), tiêm cách 10 - 21 ngày. Đỉnh cao của testosterone sau khi tiêm là vào ngày thứ 2 hoặc 3 rồi giảm dần trong 1 - 2 tuần tiếp theo. Tiêm testosterone đau và nồng độ dao động trong huyết thanh có thể kèm với những thay đổi về khí chất và tạo cảm giác khỏe khoắn. Bình thường, testosterone cao hơn về buổi sáng khoảng 35% so với buổi chiều. Dạng tiêm là dạng ít tốn kém nhất trong liệu pháp testosterone bổ sung.

 Những dạng khác như cao dán, gel bôi trên da, bôi trên lợi được cho là tốt, mô phỏng nồng độ tự nhiên của testosterone trong cơ thể nhưng chưa có rộng rãi trên thị trường nước ta. Tất cả các thầy thuốc có hiểu biết về nam học đều có thể điều trị. Điều quan trọng là tôn trọng chỉ định.

Testosterone có trong sản phẩm tự nhiên là những thực phẩm như cơ quan sinh dục động vật, hải sản, rau quả…   

Theo BS.Xuân Anh - suckhoedoisong.vn